Թուք ու Մուր :

Քաղաքականություն

Մշակույթ

18+

Showing posts with label Հայեր. Show all posts
Showing posts with label Հայեր. Show all posts

Սումգայիթի ջարդեր. 25 տարի անց

28.2.13

Սումգայիթ (ադրբ. Sumqayıt). քաղաք Ադրբեջանում, որը գտնվում է Կասպից ծովի ափին, Բաքվից 30 կմ հյուսիս։ Քաղաքի բնակչությունը մոտ 357,900 մարդ է, տարածքը՝ մոտ 83 կմ², այն Ադրբեջանի 3-րդ խոշոր քաղաքն է։
Սումգայիթի ներկա տարածքում առաջին բնակավայրեր են եղել 16-րդ դարի վերջերից։ 1935-ին Խորհրդային իշխանությունները որոշում են կայացրել այդ տեղանքում զարգացնել ծանր արդյունաբերություն։ 1938-1941 թվականներին կառուցվեց ջերմաէլեկտրակայանը որը պետք է էլեկտրականությամբ ապահովեր Բաքվի զարգացող նավթաարդյունաբերությունը։ Երկրորդ համաշխարհային պատերազմից հետո կառուցվեցին քիմիական և մետաղագործական համալիրներ։ Արդյունաբերության զարգացումը բնակչության մեծ հոսք ապահովեց, և 1949-ի նոյեմբերի 22-ին Սումգայիթը ստացավ քաղաքի կարգավիճակ։
Սումգայիթը աշխարհին առավել հայտնի դարձավ 1988-ի փետրվարի 26-ից հետո, երբ այդ քաղաքում սկսվեցին կազմակերպված և պլանավորված հայկական բնակչության ջարդեր։ Այդ ջարդերն առաջին էթնիկ բռնություններն էին ԽՍՀՄ-ի նոր պատմության մեջ և մեծ դեր ունեցան ինչպես ընդհանուր ԽՍՀՄ փլուզման մեջ, այնպես էլ՝ Ղարաբաղյան պատերազմի բռնկման։
1988 թվականի փետրվարի 26-29-ը ադրբեջանական Սումգայիթ քաղաքը հեղվեց հայերի արյամբ։
Վաղ առավոտից սկսվեց հայերի՝ մանրակրկիտ կազմակերպված և նախապատրաստված դաժան ջարդը։
Այդ օրերին Բաքվից 20 կիլոմետր հեռավորության վրա գտնվող Սումգայիթ քաղաքում ադրբեջանական իշխանությունների կողմից հայ բնակչության բնաջնջում սկսվեց, որն ուղեկցվում էր հայերի ունեցվածքի թալանով և ոչնչացմամբ: ԽՍՀՄ ղեկավարության լռության պայմաններում երեք օրվա կոտորածների ընթացքում վիրավորվեցին տասնյակ և սպանվեցին 53 մարդ, ընդ որում, սպանվածների մի մասը տանջամահ էր արվել, իսկ դիակներն այրել էին:
Փետրվարի 29-ին Սումգայիթ մտավ խորհրդային բանակը, որը, սակայն, գրեթե ոչինչ չարեց հայ բնակչությանը պաշտպանելու համար: Ադրբեջանցի հրեշն արդեն արել էր իր սև գործը…
Սումգայիթի հայության կոտորածն առաջին էթնիկ բռնությունն էր ԽՍՀՄ-ի նոր պատմության մեջ և մեծ դեր ունեցավ ինչպես ընդհանուր ԽՍՀՄ փլուզման, այդպես էլ Ղարաբաղյան պատերազմի բռնկման մեջ։
Սումգայիթի ցեղասպանության փաստի քողարկման և միջազգային հանրության ապատեղեկացման արդյունքում Ադրբեջանի իշխանությունների կողմից շարունակվեց հակահայկական ուժեղ քարոզչությունը, ինչը հանգեցրեց 1990թ. հունվարի Բաքվի կոտորածների, որոնց զոհ գնացին հարյուրավոր խաղաղ հայ բնակիչներ: 1988-1990թթ. ադրբեջանական իշխանությունների կողմից իրականացվող հայերի զանգվածային ջարդերի արդյունքում վտարանդի դարձավ Ադրբեջանի ողջ հայկական համայնքը՝ առնվազն կես միլիոն մարդ:
Կոտորածները ոչ այլ ինչ էին, քան պատասխան Լեռնային Ղարաբաղի հայ բնակչության խաղաղ ցույցերի, որոնց պահանջն էր իրականացնել ինքնորոշման իրենց սահմանադրական իրավունքը:
1988թ. հուլիսի 7-ին Եվրոպական խորհրդարանի կողմից ընդունվել է Սումգայիթի կոտորածը դատապարտող բանաձև, որում, մասնավորապես, ասվում է.
«Նկատի ունենալով Լեռնային Ղարաբաղի ինքնավար մարզի՝ Հայաստանի մաս հանդիսանալու պատմական իրողությունը (մարզի բնակչության 80%-ը կազմում են հայերը), ինչպես նաև 1923 թ.-ին այս մարզ’ կամայական որոշմամբ Ադրբեջանին միացնելու հանգամանքը, ինչպես նաև 1988թ. փետրվարին ադրբեջանական Սումգայիթ քաղաքում հայերի կոտորածը,և նկատի ունենալով, որ Ադրբեջանում վատթարացող քաղաքական իրավիճակի պատճառով տեղի ունեցան հայերի զանգվածային սպանություններ Սումգայիթում և բռնություններ Բաքվում, ինչի հետևանքով հայերի համար վտանգավոր է ապրել Ադրբեջանում, դատապարտում է Ադրբեջանում հայ ցուցարարների հանդեպ բռնություններն ու ճնշումները»:
Ադրբեջանի իշխանությունները երբեք չեն դատապարտել Սումգայիթի ջարդերը կամ ափսոսանք հայտնել էթնիկական զտումների համար: Հակառակը՝ Ադրբեջանն իրեն ներկայացնում է որպես զոհ՝ Լեռնային Ղարաբաղի ժողովրդի գոյամարտը ներկայացնելով որպես «ագրեսիա»՝ կոպտորեն աղավաղելով փաստերը, իսկ հայերի հանդեպ ցեղասպանություն իրականացրած ոճրագործները մինչ օրս մնում են անպատիժ:
Այդ օրերին հազարավոր մարդիկ զոհ գնացին խուժանի բռնությանը։ Կատարվածի մասին կան բազմաթիվ ֆիլմեր, տեսանյութեր, փաստեր և վկայություններն։ Եղավ դատավարություն։ Նույնիսկ ադրբեջանական պաշտոնական մամուլն արձանագրեց հայերի սպանության փաստը։
Այնուամենայնիվ, Սումգայիթի ջարդերից 25 տարի անց էլ հարցն իրավական լուծում դեռ չի ստացել։

Ազնավուրի դուստրն իսլամ է ընդունել

27.1.13

News.am գործակալությունը հայտնում է, որ Շարլ Ազնավուրի դուստր Կատի Ազնավուրը` ամուսնանալով մարոկացու հետ, իսլամ է ընդունել:
Աղբյուրը հաստատել է այն տեղեկությունն, որ միաժամանակ, նա նշել է, որ այդպիսի քայլն ոչ այլ ինչ է, քան բարձրագույն հանդուրժողականության եւ այլ կրոնների հանդեպ հարգանքի ցուցաբերում:
Հիշեցնենք, որ ամբողջ աշխարհում հայտնի, հայկական ծագմամբ ֆրանսիացի երգիչ Շարլ Ազնավուրը հանդիսանում է Հայաստանի դեսպանը Շվեյցարիայում եւ ՅՈւՆԵՍԿՕ-ի բարի կամքի դեսպանը:

Ուկրաինայի ամենահարուստ հայը կրկին «ոսկե հարյուրյակում» է

30.11.12

Ուկրաինայի ամենահարուստ հայը՝ Օլեգ Մկրտչյանը, կրկին հայտնվել է երկրի ամենահարուստ մարդկանց վարկանիշային ցանկում: Նա 100 հարուստների մեջ զբաղեցրել է 16-րդ հորիզոնականը: Վարկանիշը կազմել է «Կորեսպոնդենտ» պարբերականը, 2011-ի համեմատ իր կարողությունը մեծացնելով 23 մլն դոլարով: Ընթացիկ տարում «Դոնբասի ինդուստրիալ միության» գ;լխավոր տնօրենի կարողությունը գնահատվում է 753 մլն դոլար:
Ինչպես նախորդ տարի, վարկանիշում առաջին հորիզոնականը զբաղեցրել է Դոնեցկի գործարար Ռինաթ Ահմեդովը: Պարբերականի փոխանցմամբ, նախորդ տարվա համեմատ Ահմեդովի կարողությունը կրճատվել է 1/3-ով, 25,6 մլրդ դոլարից հասնելով 17,8 մլրդ դոլարի:
Երկրորդ տեղում մեծ տարբերությամբ, գտնվում է Իգոր Կոլոմոյսկին, ում ակտիվները գրեթե կրկնակի կրճատվել են՝ 6 մլրդ դոլարից հասնելով 3,4 մլրդի: Երրորդ տեղում նորեկ է՝ Վադիմ Նովինսկին, ով այս տարվա մայիսին ՌԴ քաղաքացիությունը փոխել է Ուկրաինայի քաղաքացիությամբ: Նրա ակտիվները կազմում են 3,3 մլրդ դոլար:
38-ամյա Օլեգ Մկրտչյանը Ուկրաինայի լեռնամետալուրգիական ընկերության բաժնետերերից մեկն է եւ ղեկավարում է «Դոնբասի ինդուստրիալ միություն» կորպորացիան:
Վիտալի Գայդուկի եւ Սերգեյ Տարուտայի հետ միասին, Օլեգ Մկրտչյանը տնօրինում է Դոնեցկի «Մետալուրգ» ֆուտբոլային ակումբը: Բացի այդ, 2010 թվականին Օլեգ Մկրտչյանը ռուս օլիգարխ Օլեգ Դերիպասկայից գնել է Կրասնոդարի «Կուբան» ֆուտբոլային ակումբի բաժնետոմսերի 100 տոկոսը:

Տնտեսություն

Հասարակություն

 

© Copyright ԹուքուՄուր Լրատվական 2011 -2012 | Powered by Blogger.com.